OJ!!! - spektakl o cyberprzemocy - profilaktyka

Temat: Tematyka związana z użytkowaniem Internetu i zjawiskiem tzw. cyberprzemocy nie tylko jest aktualna, ale także jest szczególnym wyzwaniem artystycznym. W obecnej chwili na rynku dramaturgicznym prawie nie istnieją teksty podejmujące temat budowania relacji opartych na kontaktach w wirtualnym świecie. Prawie nie istnieją, ponieważ dwa lata temu współpracowałam ze Stowarzyszeniem Praktyków Dramy „Stop-Klatka” przy realizacji widowiska „Sieć” podejmującego temat przemocy na portalach społecznościowych. I właśnie podczas tej pracy, ale także w wyniku udziału w licznych konferencjach i pracach zespołu do VOD KRRiT zgłębiłam tematykę dotyczącą zagrożeń w Internecie. Tekst powstał dzięki przestudiowaniu takich publikacji jak: Tworzymy bezpieczny Internet, Bezpieczeństwo Dzieci Online, Szkolne standardy bezpieczeństwa dzieci i młodzieży online, Sprzeczne z regułami zachowania się w sieci, Ochrona małoletnich w audiowizualnych usługach medialnych na żądanie, Prywatność i Big data, Nowe przemyślenia na temat starego problemu (cyber)przemoc, Twoje dziecko bezpieczne w sieci, Bezpieczne media. Uważamy, że praca nad spektaklem „Oj!” to forma mini-laboratorium artystycznego odpowiadającego na potrzeby współczesnej młodej publiczności.

Idea: Spektakl ma odpowiadać na problemy młodych ludzi, którzy doświadczają negatywnych konsekwencji użytkowania Internetu (np. w postaci hejtowania), są uzależnieni od jego użytkowania, nie potrafią rozwiązywać problemów zarówno w świecie realnym jak i wirtualnym. Celem warsztatów jest zaś: werbalizacja problemu, uświadomienie zagrożeń a także skutków nieprzemyślanych działań użytkowników Internetu, poszukanie i prezentacja własnych pomysłów-rozwiązań trudnych sytuacji. W efekcie chcemy by widz wyszedł z poczuciem odpowiedzialności i możliwości zmiany zarówno losów własnych jak i osób innych.

Obsada: DWA KOMPUTERY/ URZĄDZENIA MOBILNE, ŻEŃSKIE I MĘSKIE, ON tzw. KOMP ONA tzw. LAPTOPINI oraz OBCY będący jednocześnie WIRUSEM/ANTYWIRUSEM

Akcja: Dwa urządzenia rozmawiają ze sobą na temat otrzymywanych, wysyłanych wiadomości, zdjęć, lajków, hejtów, spamu, ataku hackerskiego, antywirusów itd… Opisują wirtualną rzeczywistość z perspektywy urządzeń – myślących, analizujących a momentami nawet czujących. O losach trójki bohaterów Marty, Młodego i Obcego dowiadujemy się od urządzeń, które często wykazują się większą empatią niż ludzie. W dużej mierze winny jest wirus, który plącze szyki bohaterów, ale po krótkim leczeniu nasz antybohater – Wirus zamienia się w bohatera – Antywirusa wzmacniającego bezpieczeństwo.

Przebieg dramaturgii: Pośród wielu wiadomości przesyłanych drogą internetową pojawiają się także te, których celem jest przekroczenie ram prywatności: ktoś podszywa się pod właściciela konta i pisze kłamstwa na temat koleżanki, zrobił fotomontaż niekorzystnych zdjęć, straszy kolegę, który staje w obranie dziewczyny. Cały proceder przerwany jest dzięki interwencji: administratora konta, zgłoszeniu na policję. Urządzenia zyskują zabezpieczenia w postaci: nowego oprogramowania antywirusowego, blokad stron dostępnych od lat 18, okresowego dostępu do Internetu…

Dostosowanie spektaklu do warunków szkolnych:

W celu dostosowania spektaklu do warunków szkolnych proponujemy: temat ważny dla dzisiejszej młodej publiczności, podjęty w widowisku małoobsadowym, /co ułatwia przemieszczanie się/, w którym aktorzy są także scenografami i kostiumologami /z zawodu/, obsługą techniczną /umiejętność wynikająca ze specyfiki pracy teatrów niezależnych/. Prezentowane widowisko będzie trwało ok 25-30 minut, co umożliwi przeprowadzenie warsztatów tj. pracy nad przedstawioną opowieścią. Dla instytucji, które mogą poświęcić tematowi jedną godzinę lekcyjną zaproponujemy opcję 30 + 15-25 minut warsztatu / w wykorzystaniem przerwy międzylekcyjnej/, dla tych, którzy zgodzą się zostać z nami przez 1,5 godziny opcję 30 + 60 minutowy warsztat.

Chcemy wprowadzić nową, jakość podczas prezentacji przedstawienia poprzez zbudowanie ciekawej instalacji plastycznej, która będzie stanowiła zarówno scenografię jak i kostium bohaterów. Wybraliśmy formę przestrzennej instalacji plastycznej, jako najbliższej współczesnemu odbiorcy. Tym bardziej, że pod koniec widowiska publiczność stanie się współtwórcami instalacji poprzez zawieszanie symboli internetowych takich jak like and hajt. Działaniom odbiorców będzie towarzyszyła przetworzona muzyka elektroniczna z elementami mapowania postaci w kompozycji Sebastiana Maca.

Autorka tekstu i reżyserka: MAŁGORZATA SZYSZKA – reżyser/dramaturg/instruktor teatralny, absolwentka Wydziału Wiedzy o Teatrze Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza w Warszawie, wydziału „Zarządzanie w Mediach” Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie. Stypendystka MKiDN, PISF, Fundacji Promocji Twórczości oraz Miasta St. W-wy. Prowadzi własny teatr w ramach, którego między innymi wyreżyserowała na podstawie opowiadań F. Dostojewskiego – „Dwa razy dwa „. Produkcja ta nagrodzona została podczas 32. OFTJA we Wrocławiu, „ Flirt” wg Białoszewskiego, wyróżnienie na X Festiwalu Teatrów Ogródkowych, „Portret młodego aktora” wyróżnienie na Konkursie Tespis w Tarnowie oraz Windowisko w Gdańsku, „Listy do Skręcipitki” – laureat 5. edycji Obserwatorium Artystycznego ENTRÉE w Chorzowie. Ponadto zajmuje się reżyserią filmową: cykl „Jerzy Grotowski w Meksyku”, Tryptyk chopinowski: Historia pewnej ryciny, Ukraińska Dumka Fryderyko Chopina, Beryszońskim szlakiem Chopina; Śladami Herberta po Lwowie, o Eugeniuszu Szwankowskim oraz o Zbigniewie Rymarzu.

Od 1999 roku prowadzi warsztaty Dziwierz dla dzieci i młodzieży, w których uczestniczyli między innymi wychowankowie i opiekunowie Ośrodków Szkolno – Wychowawczych w Polsce w ramach międzynarodowego projektu „Artyści dla zmian społecznych” finansowanego przez Europejską Fundację Kultury . Informacje o projekcie na stronie www.dziwierz.art.pl oraz http://www.szyszka.artist.pl

Autorka wielu dramatów i działań dla dzieci tj. „Gdzie jest król?”, „Tragedia Grecka”, „Człowiek ze śmietany”, „Dzyń”, „Błękitny krąg”, które wystawiane są przez grupy teatralne w całym kraju. Wyreżyserowała dla dzieci bajkę „Wars i Sawa” na podstawie napisanego wspólnego z Katarzyną Ciesielska scenariusza (finansowanie Stołeczna Estrada). Współpracuje z Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu. Ostatnio wyreżyserowała trzy spektakle dla dzieci pt. „Bajeczki z książeczki”, w których gra Dorota Porowska i Aldona Jacórzyńska.

Obsada aktorska, ale także wykonawcy scenografii i kostiumów: MIROSŁAW SZCZYPEK, Instruktor Teatralny (Państwowe Studium Kulturalno-Oświatowe i Bibliotekarskie w Ciechanowie), Aktor w teatrach: Stowarzyszenie – Teatr Warsztatowy ZNAK, 1992-1996r. Doskonalenie warsztatu aktorskiego, udział w spektaklach teatralnych i festiwalach (Święto wiosny, Op est signum corpus deum, Everyman, Nowa Sztuka Bałkańska, Teatr Plastyczny MAKATA, Malowany Ptak- 2000), Studio Pantomimy MIM-ART (Etiudy Komiczne, Fedra). Udział w licznych warsztatach teatralnych m.in.:

Akademii Ruchu, Stowarzyszenia Teatralnego Gardzienice, Sceny Plastycznej KUL, Stowarzyszenia Mandala. Udział w spektaklach i działaniach teatralnych m.in.: Alicja w Krainie Czarów – spektakl plenerowy, Kamień i Co, Jare Święto, Kocham CIEksyn, NapoleON.

KINGA SZCZYPEK: Animator kultury, aktorka, prezes Stowarzyszenia Artystyczno-Społecznego Skafander. W latach 2002-2017 koordynator akcji promocyjno-reklamowych, eventów, imprez masowych, wydarzeń artystycznych i happeningów w Agencji Artystyczno-Reklamowej Sagitarius Projekt. Udział w spektaklach i działaniach teatralnych: Słońce na Wschodzie, na Zachodzie Księżyc – Sen o nocy letniej, Teatr A3, NapoleON, spektaklach Teatru Makata: SymbiosisPart I (performance), Powrót Rapsteina, Fedra (spektakl sceniczny)2001 Studio Pantomimy Mim-Art., Nebim, Przebudzenie1998 …

Choreografia: DOROTA POROWSKA – studiowała polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. W okresie 1984-2004 aktorka Ośrodka Praktyk Teatralnych „Gardzienice”. Brała udział w gardzienickich spektaklach : „Spektakl wieczorny”, „Gusła”, „Żywot protopopa Awakuma”, „Carmina Burana”, „Metamorfozy” i prowadziła warsztaty teatralne w Royale Shakespeare Company, na wydziałach aktorskich Columbia i Stanford University oraz w Instytucie Meyerholda w Moskwie. Cały czas uprawia działalność dydaktyczną prowadząc warsztaty teatralne dla studentów uniwersytetów w Poznaniu, Łodzi, Wrocławiu, Lublinie oraz studentów studiów podyplomowych Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego oraz w belgijskiej (Liège) i krakowskiej szkole teatralnej. W 2009 w ramach programu „Teatr -Polska” realizowała warsztaty dla młodzieży w Skierniewicach, Łochowie, Radomsku, Busku Zd. i Sieradzu. Uczestniczyła w projektach z bezdomnymi (w Lublinie i Łodzi), seniorami, dziećmi z „trudnej” ulicy Abramowskiego w Łodzi oraz w dużym międzynarodowym projekcie Expeditions”, realizowanym w środowiskach dewaloryzowanych w Tarragonie (Hiszpania), Renns (Francja) i na warszawskiej Pradze.

Muzyka: SEBASTIAN MAC – gitarzysta i producent, tworzy w nurcie muzyki eksperymentalnej głównie elektroakustycznej i improwizowanej. Autor muzyki filmowej i teatralnej. Współpracował m.in. z Jerzym Mazzollem, Zdzisławem Piernikiem, Mikołajem Pałoszem, Pauliną Owczarek, Tomkiem Chołoniewskim, Rafałem Mazurem, Krakowa Improvisers Orchestra, Krzysztofem Cybulskim, Robertem Knuthem, Treverem Hagenem, Janem Bernadem, Dorotą Porowską, Jewgienijem Korniagiem, Pawłem Miśkiewiczem. Występował w ramach/tworzył muzykę do: Warsaw Summer Jazz Days (Warszawa 2013), John Cage Year (Lublin 2012), Europejski Kongres Kultury (Wrocław 2011), Retro/Per/Spektywy (Łódź 2012), Festiwal Tradycji i Awangardy Muzycznej Kody (Lublin 2011, 2012, 2013), Brave Festival (Wrocław 2012), Porous 4 (Hangzhou 2015 dzięki wsparciu finansowemu Instytutu Adama Mickiewicza w ramach programu „Kultura Polska na Świecie”), Zawód Fotograf (reż. Natasza Ziółkowska-Kurczuk 2015), Narodowy Teatr Stary im. Heleny Modrzejewskiej (Podopieczni reż. P. Miśkiewicz 2016). W 2017 roku ukaże się Two Years Vacation – nowy album tria Mac/Niziol/Kiedrowski feat. Mazzoll.

Celem warsztatu jest aktywizacja młodych ludzi i zachęcenie do rozwiązywania problemów, które ich spotykają w tzw. „sieci”, a które przekładają się na ich życie codzienne. Poprzez osobiste zaangażowanie w losy bohaterów, chcemy ukazać nie tylko ważność tematu, ale także naświetlić problem cyberprzemocy z innej perspektywy: osoby, która jest ofiarą, bezpieczeństwa w sieci, prywatności.

Zawsze warsztat będą prowadziły dwie osoby, odpowiedzialne za ćwiczenia w trybie zmiennym. Ważnym elementem będzie przyjmowanie roli lidera na zmianę z rolą wspierającą polegającą na zachęcaniu młodzieży do uczestniczenia w proponowanych ćwiczeniach. Każda z osób biorąca udział w realizacji widowiska, zarówno aktorzy jak i reżyserka/ będzie przygotowana do przeprowadzenia warsztatów. Za przebieg merytoryczny będzie odpowiedzialna Małgorzata Szyszka.

W warsztacie krótszym jak i dłuższym oprzemy się na tych samych ćwiczeniach, tylko wydłużymy ich czas trwania, w ten sposób damy szansę wypowiedzenia się poprzez działania teatralne większej ilości młodzieży, w lepszy i dogłębny sposób analizując temat.

Przykładowy plan warsztatów 20-25 minutowych, prowadzonych przez 2 osoby:

Uczestnicy wcielają się w rolę głównych bohaterów nastolatków Młodego i Marty/ a następnie improwizują w odpowiedzi na pytanie: Jak ich zdaniem Marta powinna zareagować na działania Obcego? /Czas 8 minut/
Ćwiczenie gorące krzesło: ochotnik wciela się w rolę bohaterów.

Grupa zadaje pytania Młodemu nt., Dlaczego rodzice blokują mu dostęp do Internetu, dlaczego udostępniła hasła koledze, jak się dzieje po tym, co się wydarzyło? /3 minuty/

Grupa zadaje pytania Marcie: jak zareagowała, czy o zaistniałej sytuacji powiadomiła rodziców, pedagoga szkolnego, a może zgłosiła na numer 800100100, lub do administratora, lub na policję/3 minuty/

Grupa zadaje pytania Obcemu:, Dlaczego się włamał na konto kolegi. Co myśli o Marcie? Jak się teraz czuje? Po co zrobił fotomontaż…/3 minuty/

Zabawa w wyślij wiadomość: uczestnicy piszą wiadomość urządzeniu. KOMP i LAPTOPINI odczytują ją i świadomie podejmują decyzję: WYSŁANA, SPAM, ZABLOKOWANA, ZASTANÓW SIĘ, PRZEMYŚL TO JESZCZE RAZ…../5 minut/
Krótkie podsumowanie osoby prowadzącej

Przykładowy plan warsztatów 45-60 minutowych, prowadzonych przez 2 osoby:

Uczestnicy wcielają się w rolę głównych bohaterów nastolatków Młodemu i Marty/ a następnie improwizują w odpowiedzi na pytanie: Jak ich zdaniem Marta powinna zareagować na działania Obcego? /czas 15 minut/
Ćwiczenie gorące krzesło: ochotnik wciela się w rolę bohaterów.

Grupa zadaje pytania Młodemu nt., Dlaczego rodzice blokują mu dostęp do Internetu, dlaczego udostępniła hasła koledze, jak się dzieje po tym, co się wydarzyło? /7 minuty/

Grupa zadaje pytania Obcemu: Dlaczego się włamał na konto kolegi. Co myśli o Marcie? Jak się teraz czuje? Po co zrobił fotomontaż…/7 minuty/

Zabawa w wyślij wiadomość: uczestnicy piszą wiadomość urządzeniu. KOMP i LAPTOPINI odczytują ją i świadomie podejmują decyzję: WYSŁANA, SPAM, ZABLOKOWANA, ZASTANÓW SIĘ, PRZEMYŚL TO JESZCZE RAZ…../10 minut/
Dyskusja i krótkie podsumowanie osoby prowadzącej /15 minut/